Những điều cần biết về bảo hiểm xã hội tự nguyện năm 2023

1. Đối tượng tham gia BHXH tự nguyện: Là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
2. Mức đóng BHXH tự nguyện
Người tham gia BHXH tự nguyện đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất bằng 22% mức thu nhập tháng do người lao động lựa chọn để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất; thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở, như sau:
Mức thấp nhất bằng chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn: 22% x 1.500.000 = 330.000đ/tháng
Mức cao nhất bằng 20 lần lương cơ sở: 22% x 29.800.000 = 6.556.000đ/tháng
(Mức lương cơ sở hiện tại là 1.490.000đ)
3. Phương thức đóng
- Đóng hằng tháng;
- Đóng 3 tháng một lần;
- Đóng 6 tháng một lần;
- Đóng 12 tháng một lần;
- Đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần;
- Đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định, nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng), thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.
- Người đang tham gia BHXH tự nguyện được thay đổi phương thức đóng BHXH tự nguyện. Việc thay đổi phương thức đóng BHXH tự nguyện được thực hiện ít nhất sau khi thực hiện xong phương thức đóng đã chọn trước đó.
- Trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện đã lựa chọn một trong các phương thức đóng quy định, mà đủ điều kiện đóng một lần cho những năm còn thiếu (nam đủ 60 tuổi 9 tháng, nữ đủ 56 tuổi và thời gian đóng BHXH còn thiếu tối đa 10 năm), thì được lựa chọn đóng một lần cho những năm còn thiếu để hưởng lương hưu ngay khi đủ điều kiện mà không phải chờ thực hiện xong phương thức đóng đã chọn trước đó.
4. Thời điểm đóng BHXH tự nguyện
- Trong tháng đối với phương thức đóng hằng tháng;
- Trong 3 tháng đối với phương thức đóng 3 tháng một lần;
- Trong 4 tháng đầu đối với phương thức đóng 6 tháng một lần;
- Trong 7 tháng đầu đối với phương thức đóng 12 tháng một lần.
- Thời điểm đóng BHXH đối với trường hợp đóng một lần cho nhiều năm về sau hoặc đóng một lần cho những năm còn thiếu được thực hiện tại thời điểm đăng ký phương thức đóng và mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng.
- Quá thời điểm đóng BHXH theo quy định mà người tham gia BHXH tự nguyện không đóng BHXH thì được coi là tạm dừng đóng BHXH tự nguyện. Người đang tạm dừng đóng BHXH tự nguyện, nếu tiếp tục đóng, thì phải đăng ký lại phương thức đóng và mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH với cơ quan BHXH. Trường hợp có nguyện vọng đóng bù cho số tháng chậm đóng trước đó, thì số tiền đóng bù được tính bằng tổng mức đóng của các tháng chậm đóng, áp dụng lãi gộp bằng lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân tháng.
5. Ngân sách Nhà nước hỗ trợ tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện
- Người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn, cụ thể:
+ Bằng 30% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo;
+ Bằng 25% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ cận nghèo;
+ Bằng 10% đối với các đối tượng khác.
- Thời gian hỗ trợ tùy thuộc vào thời gian tham gia BHXH tự nguyện thực tế của mỗi người nhưng không quá 10 năm (120 tháng).
 - Phương thức hỗ trợ:
+ Người tham gia BHXH tự nguyện thuộc đối tượng được hỗ trợ nộp số tiền đóng BHXH phần thuộc trách nhiệm đóng của mình cho cơ quan BHXH hoặc đại lý thu;
+ Định kỳ 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng, cơ quan BHXH tổng hợp số đối tượng được hỗ trợ, số tiền thu của đối tượng và số tiền ngân sách nhà nước hỗ trợ (mẫu D06-TS), gửi cơ quan tài chính để chuyển kinh phí vào quỹ BHXH.
Riêng tỉnh Kiên Giang, ngày 29/12/2022, Hội đồng nhân dân tỉnh đã ra Nghị quyết số 34/2022/NQ-HĐND quy định việc hỗ trợ cho ấp (khu) đội trưởng; người hoạt động không chuyên trách ở ấp, khu phố và người trực tiếp tham gia công việc ở ấp, khu phố trên địa bàn tỉnh được hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện. Mức hỗ trợ như sau: hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện hằng tháng bằng 14% mức thu nhập được lựa chọn bằng mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn theo quy định của Thủ tướng Chính phủ hoặc Chính phủ (1.500.000 đồng).
6. Thủ tục, hồ sơ đăng ký, đăng ký lại, điều chỉnh đóng BHXH tự nguyện
- Người tham gia chưa có mã số BHXH: Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS).
+ Trường hợp người tham gia đã được cấp mã số BHXH: ghi mã số BHXH vào các mẫu biểu tương ứng.
- Tổ chức dịch vụ thu/Cơ quan BHXH (đối với trường hợp người tham gia đăng ký trực tiếp tại cơ quan BHXH): Danh sách người tham gia BHXH tự nguyện (Mẫu D05-TS).
Hồ sơ nộp về: Cơ quan BHXH các cấp hoặc Tổ chức dịch vụ thu (ủy ban nhân dân xã nơi cư trú, bưu điện, các tổ chức dịch vụ có ký hợp đồng ủy quyền thu với cơ quan BHXH…).
Linh Phương