Xây dựng lớp học sinh, sinh viên vừa hồng, vừa chuyên

Sau Ngày Toàn quốc kháng chiến (19/12/1946), hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, các tầng lớp nhân dân cả nước đứng lên chống thực dân Pháp xâm lược. Từ giữa năm 1949 đến đầu năm 1950, phong trào đấu tranh của thanh niên, học sinh, sinh viên chống thực dân Pháp xâm lược và can thiệp Mỹ, chống khủng bố đàn áp, đòi đảm bảo an ninh cho học sinh, đòi được học tiếng mẹ đẻ… diễn ra rầm rộ, liên tục và rộng khắp hai miền Nam - Bắc.
Ngày 9/1/1950, Đoàn thanh niên cứu quốc và Đoàn học sinh, sinh viên Sài Gòn - Gia Định - Chợ Lớn đã tổ chức vận động trên 10.000 nhân dân, trong đó đông đảo nhất là học sinh, sinh viên xuống đường biểu tình đòi đảm bảo an ninh cho học sinh, sinh viên học tập và trả tự do cho những học sinh, sinh viên bị bắt và mở lại trường học. Tấm gương hy sinh anh dũng của anh Trần Văn Ơn trong cuộc biểu tình đã làm dấy lên trong học sinh, sinh viên cả nước lòng căm thù giặc và ý chí đấu tranh chống thực dân xâm lược và bè lũ tay sai. Với sự kiện lịch sử đó, Đại hội toàn quốc Liên đoàn Thanh niên Việt Nam lần thứ nhất (tháng 2/1950) đã lấy ngày 9/1 hằng năm làm Ngày truyền thống học sinh, sinh viên.
Noi gương tinh thần đấu tranh bất khuất của anh Trần Văn Ơn, học sinh, sinh viên Việt Nam hăng hái học tập, rèn luyện và tham gia kháng chiến. Hình ảnh sinh viên mặc áo lính, cầm súng ra trận chiến đấu quên mình cho độc lập, tự do của Tổ quốc đã trở thành một biểu tượng đẹp về lớp trí thức trẻ Việt Nam kiên trung, giàu lòng yêu nước.
Ở miền Bắc, các tầng lớp học sinh, sinh viên tích cực tham gia công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế-xã hội. Các phong trào và hoạt động, như: xung kích diệt giặc dốt, tiến quân vào khoa học kỹ thuật, xung phong “Tây tiến” làm nhiệm vụ xây dựng, sửa chữa các tuyến đường giao thông, các công trình thuỷ lợi và đặc biệt là phong trào “Ba sẵn sàng” đã có sức lan toả rộng.  Khi Tổ quốc gọi tên, họ sẵn sàng “xếp bút nghiên lên đường chiến đấu” vì độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.
Ở các đô thị miền Nam thời chống Mỹ, học sinh, sinh viên cùng với đồng bào và chiến sĩ cả nước thực hiện thành công các cuộc kháng chiến vĩ đại, đập tan xiềng xích nô lệ của thực dân, đế quốc, giành độc lập tự do, thu non sông về một mối.
Trải qua 75 năm, phong trào học sinh, sinh viên không ngừng lớn mạnh, xây dựng lớp học sinh, sinh viên “vừa hồng, vừa chuyên”: có lý tưởng, bản lĩnh vững vàng; hoài bão lớn, lối sống đẹp; kiến thức vững vàng, phong phú; có trách nhiệm với cộng đồng. Học sinh, sinh viên tích cực hưởng ứng các phong trào, chương trình có ý nghĩa,  như: “Học tập, rèn luyện vì ngày mai lập nghiệp”, "Sinh viên 5 tốt", “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”, “Mùa hè xanh”, “Hiến máu nhân đạo”, "Tiếp sức mùa thi"… Đã xuất hiện nhiều tấm gương học sinh, sinh viên quên mình giúp dân; sinh viên tình nguyện tiếp sức mùa thi, hiến máu tình nguyện, chiến sỹ mùa hè xanh trong các dịp hè... Nhiều sinh viên tốt nghiệp ra trường đã xung phong, tình nguyện đến công tác ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo… Đặc biệt, trong đại dịch Covid - 19, cùng chung một ý chí “chống dịch như chống giặc”, hàng trăm đoàn viên, sinh viên đã không quản ngại ngày đêm, vượt mọi khó khăn tham gia vào tuyến đầu chống dịch. Những thành tích xuất sắc trong các kỳ thi học thuật quốc gia, quốc tế; các công trình, giải thưởng nghiên cứu khoa học; huy chương trên các đấu trường thể thao…là những quả ngọt của sự bền bỉ, kiên trì, say mê trong học tập, rèn luyện của học sinh, sinh viên Việt Nam.
Kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống học sinh, sinh viên đánh dấu mốc vàng son của chặng đường lịch sử vẻ vang của các thế hệ học sinh, sinh viên trong sự nghiệp đấu tranh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong bối cảnh đất nước chuyển mình mạnh mẽ sau gần 40 năm đổi mới và hội nhập quốc tế, thế hệ học sinh, sinh viên Việt Nam hôm nay đang mang trên mình những kỳ vọng to lớn về một tương lai rạng rỡ.
Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, vai trò của học sinh, sinh viên vô cùng quan trọng, không chỉ là lực lượng kế thừa mà còn là nhân tố tiên phong, đóng vài trò then chốt thực hiện khát vọng xây dựng một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng. Vì vậy, học sinh, sinh viên Việt Nam cần khẳng định rõ vai trò của mình trong mọi hoạt động, cần ý thức rõ trách nhiệm, nhiệm vụ của mình, phải là lực lượng đi đầu trong học tập, rèn luyện, không ngừng phấn đấu vươn lên làm chủ khoa học, công nghệ, bền lòng, quyết tâm, đồng tâm, việc đáng làm phải quyết làm bằng được, ưu tiên hành động, nói ít làm nhiều, năng động, quyết đoán, nắm bắt và tranh thủ mọi thời cơ để thực hiện thắng lợi mọi mục tiêu đã đề ra.
Thái Văn Khởi
Trưởng phòng Tuyên truyền, Báo chí - Xuất bản