Những đóng góp lớn của Hoàng Văn Thụ trong việc gây dựng, củng cố phong trào cách mạng Việt Nam

Hoàng Văn Thụ, sinh ngày 4/11/1909, tại thôn Phạc Lạn, tổng Nhân Lý, châu Văn Uyên (nay là thôn Nhân Hòa, xã Hoàng Văn Thụ, huyện Văn Lãng). Ông tham gia hoạt động cách mạng từ rất sớm. Khi học tại Trường Tiểu học Pháp - Việt ở thị xã Lạng Sơn, ông cùng nhóm học sinh yêu nước rải truyền đơn ở thị xã Lạng Sơn.
Tháng Giêng năm 1928, ông sang Trung Quốc bắt liên lạc với Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên hoạt động ở khu vực Long Châu - Nam Ninh, Trung Quốc; sau đó được kết nạp vào tổ chức Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên. Đầu năm 1929, ông được giới thiệu vào làm việc ở “Tu giới sở” và sau đó được kết nạp vào Đông Dương Cộng sản Đảng. Trong thời gian hoạt động ở Long Châu - Nam Ninh, Trung Quốc, ông đã gây dựng được một số cơ sở hoạt động bí mật, trong đó cơ sở liên lạc thường xuyên là nhà ông Nông Nhân Bảo ở phố Bát Bảo, thị trấn Long Châu. Đây là cơ sở rất thuận lợi cho cán bộ cách mạng Việt Nam hoạt động.
Ngày 3/2/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời. Được sự chỉ đạo trực tiếp của Trung ương, Chi bộ hải ngoại Long Châu được thành lập và chỉ đạo phong trào cách mạng vùng núi biên giới Việt – Trung. Lúc này, ông được phân công phụ trách, cùng đồng chí Lương Văn Tri chỉ đạo xây dựng, phát triển phong trào cách mạng tỉnh Lạng Sơn. 
Sau cao trào Xô Viết - Nghệ Tĩnh (1930 - 1931), ông tham gia lớp bồi dưỡng lý luận cách mạng tại Long Châu và sau đó được đồng chí Lê Hồng Phong giao nhiệm vụ tiếp tục chỉ đạo phát triển mở rộng phong trào quần chúng cách mạng ở Lạng Sơn. Từ cuối năm 1932 đến đầu năm 1933, ông trực tiếp chỉ đạo các tổ chức quần chúng trung kiên ở Khưa Lếch (Trung Quốc) và Khưa Đa, Ma Mèo, Tài Lài, xã Tân Yên (Văn Uyên, Lạng Sơn) và tổ chức rải truyền đơn, tạo đà cho phong trào quần chúng cách mạng tiếp tục phát triển mạnh mẽ ở nhiều nơi.
Giữa năm 1933, ông tổ chức kết nạp đảng viên, thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của tỉnh Lạng Sơn và trực tiếp làm Bí thư. Từ cuối năm 1934 đến đầu năm 1935, ông trực tiếp tuyên truyền, giác ngộ và đưa nhiều quần chúng trung kiên từ Văn Uyên, Thất Khê sang dự các lớp huấn luyện cách mạng bí mật ở Lũng Nghịu - Long Châu. Các lớp huấn luyện này đã góp phần đào tạo đội ngũ cán bộ cho việc gây dựng, củng cố phong trào cách mạng của tỉnh Lạng Sơn và tỉnh Cao Bằng.
Tháng 9/1936, ông tổ chức kết nạp đảng viên và thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên ở Bắc Sơn. Đầu năm 1937, ông tới Thông Nông (Cao Bằng) chỉ đạo vận động, tổ chức quần chúng đấu tranh, đồng thời trực tiếp chỉ đạo mở một số lớp huấn luyện cán bộ ngắn ngày làm nòng cốt cho phong trào cách mạng ở Cao Bằng. Ngày 11/4/1938, ông đến xã Phi Mỹ (nay là xã Tri Phương), huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn kết nạp đảng viên, tuyên bố thành lập chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên ở Tràng Định. 
Từ giữa năm 1938, ông chỉ đạo củng cố phong trào cách mạng ở các tỉnh Thái Nguyên, Vĩnh Yên và Hải Dương. Đầu tháng 8/1938, sau gần 2 tháng củng cố phong trào đấu tranh của công nhân mỏ than Phấn Mễ (Thái Nguyên), ông về Thanh Hà (Hải Dương) để củng cố phong trào cách mạng. Cuối tháng 8/1938, ông thay mặt Xứ uỷ Bắc Kỳ về làng Vũ Di, huyện Vĩnh Tường tổ chức kết nạp các quần chúng trung kiên vào Đảng, tuyên bố thành lập chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên ở Vĩnh Yên.
Tháng 9/1939, ông đến mỏ than Hà Lầm (Quảng Ninh) củng cố các cơ sở trung kiên, động viên, khích lệ, xây dựng và bồi đắp niềm tin đấu tranh cho công nhân mỏ. Cùng với việc chỉ đạo phong trào cách mạng của nhiều tỉnh, ông đã dành thời gian chỉ đạo củng cố thành uỷ Hà Nội, đến cuối năm 1939, thành uỷ Hà Nội từng bước được phục hồi, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của Trung ương Đảng và Xứ uỷ Bắc Kỳ.
Ngày 25/8/1943, ông bị mật thám Pháp bắt. Mặc dù bị tra tấn cực hình, ông vẫn vững vàng trong tư thế hiên ngang của người chiến sĩ cộng sản trung thành với Đảng, với đồng bào, đồng chí. Không khuất phục được ý chí kiên cường của người chiến sĩ cộng sản, rạng sáng ngày 24/5/1944, kẻ thù đã xử bắn ông tại Tương Mai (Hà Nội), trong niềm đau thương vô hạn của đồng bào, đồng chí.
Trong suốt chặng đường hoạt động cách mạng, ông đã có nhiều đóng góp tích cực vào việc xây dựng, phát triển Đảng bộ các tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng và Thái Nguyên, củng cố được nhiều cơ sở đảng ở Hà Nội và các tỉnh Hà Đông, Vĩnh Yên, Quảng Ninh và Hải Dương... Sự phát triển vững chắc của các cơ sở đảng ở các tỉnh đã đóng vai trò nòng cốt cho việc mở rộng phát triển phong trào cách mạng trên một địa bàn rộng lớn. Hoạt động của ông trên nhiều địa bàn, nhiều công việc khác nhau đã thể hiện quan điểm cách mạng toàn diện của một cán bộ lãnh đạo có tầm nhìn xa, hiểu rộng.
Kỷ niệm 115 năm Ngày sinh Hoàng Văn Thụ, là dịp để chúng ta ôn lại cuộc đời và sự nghiệp hoạt động cách mạng kiên cường, bất khuất của Hoàng Văn Thụ. Đây cũng là dịp để tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước, niềm tự hào và lòng biết ơn sâu sắc đối với Đảng, Bác Hồ và các thế hệ tiền bối; qua đó khơi dậy ý chí quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội năm 2024 và những năm tiếp theo, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Thái Văn Khởi
Trưởng phòng Tuyên truyền, Báo chí - Xuất bản, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy