Một số biện pháp phòng tránh bệnh Marburg

1. Virus Marburg là gì?
Virus Marburg thuộc họ Filovirus - cùng họ với Ebola virus, được phát hiện lần đầu vào năm 1967 trong một phòng thí nghiệm tại Marburg và Frankfut, Đức. Ký chủ của loại virus này là loài dơi ở châu Phi, Rousettus aegyptiacus. Loài dơi này nhiễm virus nhưng không biểu hiện bệnh. Tuy nhiên, nếu động vật hay người nhiễm bệnh này có thể gây bệnh nặng với tỷ lệ tử vong cao.
Bệnh do virus Marburg gây ra có nhiều điểm giống nhau về mặt lâm sàng với Ebola như quá trình phát triển trong cơ thể, mức độ và cách thức lây lan, gây ra những triệu chứng và biến chứng tương tự và có nguy cơ bùng dịch với tỷ lệ tử vong cao.
2. Con đường lây truyền
Nhiễm Marburg virus ở người thường do tiếp xúc lâu dài với phân hay chất tiết của dơi Rousettus. Một khi người bị nhiễm virus có thể lây nhiễm trực tiếp qua đường tiếp xúc trực tiếp (da trầy xước hay niêm mạc) với máu, chất tiết, tạng hay dịch cơ thể ngay cả trên bề mặt hay dụng cụ (quần áo, drap giường) bị lây nhiễm dịch tiết.
Virus cũng có nguy cơ lây truyền qua đường tình dục. Một số báo cáo khoa học cho biết tìm thấy virus Marburg trong tinh dịch sau tận 7 tuần khi người nhiễm bình phục.
Trong môi trường chất thải người bệnh và ở bề mặt trung tính tại nhiệt độ phòng, virus có thể tồn tại nhiều ngày. Kể cả sau khi khỏi bệnh, virus Marburg vẫn còn tồn tại ở các vị trí như tinh hoàn và bên trong mắt ở một số người. Nếu nhiễm bệnh trong thời gian mang thai, virus sẽ có trong nhau thai, nước ối và cả thai nhi. Ở những phụ nữ đang cho con bú nếu bị Marburg, virus có nguy cơ tồn tại trong sữa mẹ.
3. Dấu hiệu khi bị nhiễm Virus Marburg
Trước khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên, sốt xuất huyết do nhiễm virus Marburg có thời gian ủ bệnh từ 2 - 21 ngày. Trong thời gian ủ bệnh, Marburg không có tính lây nhiễm.
Các dấu hiệu bệnh sau đó thường khởi phát đột ngột với các biểu hiện dưới đây:
- Sốt cao, đau đầu, đau họng và mệt mỏi dữ dội. Đau cơ rất thường gặp. Tiêu chảy nước, đau bụng, vọp bẻ, nôn và buồn nôn có thể gặp từ ngày thứ ba. Tiêu chảy có thể kéo dài cả tuần. Trong giai đoạn này bệnh nhân trông giống “thây ma” với gương mặt thất thần, vô cảm với mắt thâm quầng, trũng sâu.
- Trong khoảng 15 ngày sau khởi phát bệnh nhân có thể có sẩn hồng ban, thường ở thân: ngực, lưng, bụng trên.
- Xuất huyết có thể xảy ra trong vòng 7 ngày đầu và là nguyên nhân gây tử vong với xuất huyết nhiều nơi. Xuất huyết tiêu hóa bao gồm: ói ra máu tiêu ra máu tươi kèm chảy máu mũi, máu rang hay xuất huyết âm đạo. Xuất huyết tự nhiên hay chảy máu nơi tiêm chích đặt biệt nghiêm trọng. Trong suốt giai đoạn này bệnh nhân thường sốt cao. Ngoài ra, bệnh có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh bao gồm: lú lẫn, kích thích và kích động.
- Viêm tinh hoàn có thể xuất hiện ở giai đoạn muộn: khoảng 15 ngày sau.
- Bệnh có thể gây tử vong thường sau 7 - 8 ngày khởi phát bệnh do mất máu hay sốc. Các triệu chứng diễn tiến nặng bao gồm vàng da, viêm tụy, suy gan, suy đa cơ quan và xuất huyết nặng.
4. Phương pháp phòng ngừa virus Marburg
- Cách ly, hạn chế tiếp xúc với người nghi nhiễm/bị nhiễm virus;
- Trang bị các thiết bị bảo hộ như áo choàng, găng tay, khẩu trang, kính mắt... trước khi tiếp xúc với người nghi nhiễm/ bị nhiễm virus;
- Sử dụng thiết bị y tế 1 lần như kim tiêm. Khử trùng kỹ càng những thiết bị dùng lại sau khi có tiếp xúc với dịch cơ thể nhiễm virus Marburg;
- Thận trọng với các chất thải như máu/bãi nôn... hoặc bất cứ vật dụng nào của người bệnh
- Cần phòng ngừa với cả người thân của người bệnh
- Tránh các vật chủ có nguy cơ tiềm ẩn chứa virus hư dơi ăn quả, động vật linh trưởng, lợn nhà...
- Rửa tay thường xuyên sau khi chăm sóc người bệnh;
- Ngăn chặn ổ dịch bằng việc chôn cất nhanh chóng, an toàn người đã khuất; theo dõi những người có nguy cơ cao lây nhiễm trong 21 ngày;
- Nấu chín kỹ tất cả loại thịt trước khi tiêu thụ, tránh ăn thịt sống tái
- Phòng ngừa Marburg trong quan hệ tình dục: WHO khuyến cáo nam giới sau khi khỏi bệnh nên quan hệ tình dục sau hơn 12 tháng kể từ khi bắt đầu có triệu chứng bệnh hoặc cho đến khi có 2 lần xét nghiệm tinh dịch âm tính với virus Marburg.
- Tuyên truyền, giáo dục cộng đồng các thông tin cơ bản về nhận biết, phòng ngừa và cách xử lý khi bị nhiễm virus.
Ban biên tập