Những đóng góp quan trọng của đồng chí Võ Chí Công trong việc đề ra đường lối đổi mới đất nước

Đồng chí Võ Chí Công tên khai sinh là Võ Toàn, sinh ngày 7/8/1912, tại thôn Khương Mỹ, xã Tam Xuân, huyện Tam Kỳ (nay là huyện Núi Thành), tỉnh Quảng Nam. Sớm giác ngộ lý tưởng cánh mạng và được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương (tháng 5/1935), những năm 1936 -1940, đồng chí đảm nhiệm bí thư chi bộ ghép (một số xã thuộc huyện Tam Kỳ), rồi Bí thư Huyện ủy Tam Kỳ (1939) và Bí thư Tỉnh ủy lâm thời tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng (tháng 3/1940). Năm 1941, đồng chí được cử vào Xứ ủy Trung Kỳ, phụ trách các tỉnh từ Quảng Nam - Đà Nẵng đến Phú Yên. Năm 1942, đồng chí được phân công vào gây dựng cơ sở tại các tỉnh vùng Nam Trung Bộ. Năm 1943, đồng chí bị địch bắt, kết án chung thân, giam ở nhà lao Hội An và sau đó bị đày đi nhà tù Buôn Mê Thuột.

Tháng 3/1945, từ nhà tù Buôn Mê Thuột trở về, đồng chí làm Trưởng ban khởi nghĩa tỉnh Quảng Nam.Với sự lãnh đạo hết sức linh hoạt, sáng tạo của đồng chí, tỉnh Quảng Nam trở thành một trong 4 tỉnh giành chính quyền về tay nhân dân sớm nhất trong cả nước. Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, đồng chí cùng Ủy ban Nhân dân cách mạng lâm thời trực tiếp chỉ đạo xây dựng chính quyền cách mạng và lực lượng vũ trang ở Quảng Nam - Đà Nẵng. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, đồng chí lãnh đạo nhân dân Liên khu V kiên cường chiến đấu, tăng gia sản xuất, chia lửa với chiến trường chính Điện Biên Phủ, góp phần vào thắng lợi chung của cả nước, buộc Pháp phải ký Hiệp định Giơ-ne-vơ, lập lại hòa bình ở Việt Nam. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, trên cương vị là Bí thư Khu ủy kiêm Chính ủy Quân khu V, đồng chí đã vượt qua mọi gian khổ, hy sinh, kiên trì bám đất, bám dân, luôn đi sát cơ sở, sát phong trào, tổ chức chỉ đạo quân và dân Liên khu V chiến đấu không lùi bước, giành được nhiều thắng lợi to lớn. Gần 30 năm lãnh đạo quân dân Quảng Nam - Đà Nẵng và khu V chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, đồng chí đã có nhiều đóng góp quan trọng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước, đồng chí được điều ra Trung ương công tác; được Đảng tín nhiệm giao nhiều trọng trách quan trọng. Bất cứ cương vị nào, đồng chí đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp đổi mới đất nước.

Với nhiệm vụ Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Hải sản, trong tình hình kinh tế bao cấp, Nhà nước không đủ xăng dầu, phương tiện cho ngành hải sản hoạt động. Nhận rõ được ưu thế đất nước có bờ biển dài, nhiều tiềm năng phát triển kinh tế thủy sản, đồng chí đã xuống các cơ sở quốc doanh, các hợp tác xã nghề cá lâu năm để nghiên cứu, tìm ra nguyên nhân của sự trì trệ, thua lỗ. Từ đó, đề xuất với Chính phủ những giải pháp thiết thực, giải quyết khó khăn cho ngành hải sản, thực hiện cơ chế tự quản để phát triển sản xuất, Nhà nước xóa bỏ bao cấp. Do có sự đổi mới về quản lý và cách tổ chức, ngành hải sản đã từng bước vươn lên trở thành một ngành quan trọng trong nền kinh tế quốc dân.

Khi phụ trách ngành nông nghiệp, công việc mới mẻ, phức tạp và rất nặng nề, đồng chí ngày đêm trăn trở, suy nghĩ, tìm tòi, làm thế nào để tháo gỡ khó khăn cho hàng triệu nông dân trong các hợp tác xã. Với tác phong sâu sát cơ sở, đồng chí đi xuống nhiều hợp tác xã nắm tình hình, ra tận đồng ruộng gặp bà con xã viên hỏi thăm công việc sản xuất. Thấy nhiều hợp tác xã thực hiện khoán đến nhóm và người lao động, đem lại hiệu quả kinh tế và tăng thu nhập cho xã viên, như Thổ Tang (Vĩnh Phúc), Đồ Sơn (Hải Phòng), Hà Nam... đồng chí đề xuất với Bộ Chính trị, Ban Bí thư và nhận trách nhiệm chỉ đạo dự thảo Chỉ thị 100 về khoán sản phẩm trong hợp tác xã nông nghiệp đến nhóm và người lao động. Chỉ thị 100 của Ban Bí thư ra đời là bước đột phá quan trọng trong nông nghiệp, phù hợp lòng dân, được nhân dân phấn khởi đón nhận. Trên cơ sở tổng kết Chỉ thị 100, Trung ương đã ra Nghị quyết 10 (1988) về đổi mới cơ chế quản lý nông nghiệp, tạo động lực mới trong sản xuất, làm tăng năng suất và sản phẩm lao động, đưa nước ta từ chỗ thiếu lương thực đến đủ ăn và từng bước có dư để xuất khẩu.

Không dừng lại ở sự đổi mới cơ chế quản lý nông nghiệp, đồng chí đã phát triển tư duy của mình để đóng góp cho Đảng, Nhà nước về đổi mới cơ chế quản lý kinh tế. Là Trưởng ban nghiên cứu đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, đồng chí đã tích cực xuống các cơ sở kinh tế, mở nhiều cuộc hội thảo, tập hợp ý kiến các chuyên gia kinh tế, các viện nghiên cứu. Sau đó, đồng chí trình Bộ Chính trị ra Nghị quyết 306 về phát huy quyền tự chủ trong sản xuất kinh doanh của đơn vị kinh tế (bao gồm cả nông nghiệp, công nghiệp và phân phối lưu thông).

Có thể nói, sự thành công của cơ chế khoán trong nông nghiệp và đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, có sự đóng góp to lớn của đồng chí Võ Chí Công, góp phần quan trọng để Đảng ta đề ra đường lối đổi mới đất nước một cách đúng đắn, vững chắc.
Cả cuộc đời đồng chí Võ Chí Công gắn liền với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta. Đổng chí là tấm gương cao đẹp của một người cộng sản mẫu mực, là một trong những người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, suốt đời tận trung với nước, tận hiếu với dân. Đồng chí đã để lại cho chúng ta hình ảnh về một nhà lãnh đạo đức độ, một nhà hoạt động thực tiễn phong phú, một chiến sĩ cách mạng tài trí kiên cường, suốt đời phấn đấu phục vụ Đảng, phục vụ nhân dân, phục vụ đất nước. Hình ảnh của đồng chí sống mãi trong trái tim mỗi người Việt Nam yêu nước.

Thái Văn Khởi