Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đã tạo nhiều chuyển biến tích cực trong xã hội, nhất là vùng nông thôn. Tuy nhiên, nó cũng đã và đang gây ra những biến đổi trong đời sống nông thôn, làm xuất hiện những biểu hiện tiêu cực đối với quản lý an ninh nông thôn. Khoảng cách chênh lệch về trình độ phát triển, về thu nhập giữa nông thôn và thành thị, giữa miền cao và miền xuôi, giữa các dân tộc thiểu số và đa số ngày càng gia tăng. Sự phân hóa giàu nghèo ngày càng tăng, khiến mối liên kết cộng đồng rạn nứt, phân hóa giai tầng trong cộng đồng dân cư trên một địa bàn ngày càng sâu, tạo ra nguy cơ gây bất ổn ở một số khu vực nông thôn. Nhân lực cần quản lý và phục vụ cho sự phát triển nông thôn ngày càng thiếu hụt người lao động trẻ, khỏe, có trình độ vì dịch chuyển phổ biến về đô thị.
Tranh chấp về đất đai tài nguyên là vấn đề nổi cộm với nhiều biểu hiện mới ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh nông thôn. Tranh chấp tập trung ở việc bồi thường, giá trị bồi thường, hỗ trợ tái định cư sau khi thu hồi đất. Quá trình giải quyết kéo dài, ngày càng phức tạp làm giảm niềm tin của một bộ phận người dân vào bộ máy công quyền cơ sở. Dịch chuyển tội phạm từ đô thị về nông thôn với nhiều phương thức, thủ đoạn mới đặt ra thách thức trong quản lý bảo đảm an ninh nông thôn. Các tội phạm mới như lừa đảo, đánh bạc, tín dụng đen qua mạng, kinh doanh tiền ảo, buôn hàng đa cấp, đầu tư tài chính... làm gia tăng sự phức tạp gây khó khăn lớn cho công tác quản lý, trật tự an ninh tại nông thôn.
Để tạo ra sự ổn định, các cấp ủy đảng, chính quyền cần tiếp tục quán triệt, triển khai, thực hiện có hiệu quả các quan điểm, chủ trương, phương hướng, nhiệm vụ về bảo vệ an ninh xã hội nhất là trật tự an ninh nông thôn; tạo ra sự thống nhất toàn diện trong nhận thức của hệ thống chính trị và nhân dân về vai trò, tầm quan trọng của nông thôn trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Cần thống nhất nhận thức và hành động trong hệ thống chính trị về nhiệm vụ bảo đảm an ninh nông thôn, xem đây là công việc thường xuyên cấp bách của các cấp ủy, chính quyền; trong đó, lực lượng Công an nhân dân giữ vai trò nòng cốt. Bên cạnh đó, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước góp phần bảo đảm an ninh ở địa bàn nông thôn.
Các ngành, địa phương cần tăng cường công tác quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực phụ trách. Trước hết, cần củng cố hệ thống chính trị cơ sở trong sạch vững mạnh, đủ sức lãnh đạo thực hiện thắng lợi mọi chủ trương, chính sách phát triển kinh tế, xã hội, nâng cao mức sống của người dân đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội. Phát huy quyền làm chủ của nhân dân, dựa vào dân, thực hiện dân chủ cơ sở; đồng thời, nắm chắc tình hình liên quan đến đất đai, môi trường, dân tộc, tôn giáo… để kịp thời tham mưu cho cấp ủy đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị xã hội giải quyết thấu đáo ngay từ đầu, từ gốc, không để diễn tiến, lan rộng kéo dài.
Nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa các lực lượng, giữa các tổ chức chính trị - xã hội; tập trung củng cố vững chắc thế trận an ninh gắn với thế trận quốc phòng toàn diện, lấy công tác vận động quần chúng làm cơ bản, trước hết và cụ thể là phải tăng cường phối hợp tuyên truyền giáo dục ý thức đại đoàn kết dân tộc, phát huy vai trò của người có uy tín trong dân tộc, tôn giáo để tập trung xây dựng và nhân rộng tiêu chí “an ninh trật tự xã hội” trong xây dựng nông thôn mới; lấy pháp luật làm chuẩn mực để đấu tranh phân hóa các đối tượng xấu với người bị lôi kéo ảnh hưởng để cô lập và xử lý dứt điểm.
Đỗ Trần Thịnh
Tỉnh ủy viên, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh