Phát huy vai trò của hợp tác xã trong thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm

Tính đến cuối năm 2022, toàn tỉnh có 447 HTX nông nghiệp (355 HTX trồng trọt, 90 HTX thủy sản, 02 HTX chăn nuôi); tổng số vốn điều lệ 143.758 triệu đồng, diện tích sản xuất 55.212 ha, có 31.726 thành viên.
Những năm qua, các sở, ngành, địa phương đã có nhiều hoạt động tư vấn hỗ trợ các HTX triển khai đăng ký sản xuất sản phẩm chủ lực tham gia Chương trình OCOP. Với mục tiêu thông qua Chương trình này giúp cho các HTX gắn kết với nguồn nguyên liệu sẵn có, tạo ra những sản phẩm có giá trị và mang đặc trưng của địa phương. Qua đó, đã tổ chức nhiều buổi tuyên truyền, phổ biến chính sách, tư vấn cho các HTX xác định sản phẩm chủ lực; xây dựng phương án chủ động tổ chức sản xuất gắn với thiết kế mẫu bao bì, tem nhãn, thủ tục hồ sơ đăng ký chất lượng sản phẩm; xây dựng thương hiệu sản phẩm, bảo hộ sở hữu trí tuệ và truy xuất nguồn gốc sản phẩm...; đồng thời, quan tâm đào tạo, nâng cao trình độ, năng lực quản lý, điều hành của cán bộ HTX.
Theo ông Huỳnh Thanh Liêm, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn, từ khi triển khai thực hiện Chương trình OCOP, đến nay toàn tỉnh có 176 sản phẩm OCOP được xếp hạng từ 3 sao trở lên. Trong đó, có 6 sản phẩm đạt 5 sao cấp Quốc gia; 37 sản phẩm đạt 4 sao và 133 sản phẩm đạt 3 sao. Các sản phẩm đạt chuẩn OCOP đa phần thuộc ngành thực phẩm, đồ uống, thủ công mỹ nghệ, trang trí, dược liệu. Qua 3 năm triển khai, có 81 chủ thể tham gia Chương trình OCOP; trong đó có 22 công ty, doanh nghiệp với 70 sản phẩm đạt OCOP, 14 HTX với 29 sản phẩm đạt OCOP và 45 cơ sở sản xuất/hộ kinh doanh với 77 sản phẩm đạt OCOP.
Số lượng HTX tham gia Chương trình OCOP tăng theo từng năm, các sản phẩm đa dạng về chủng loại, được chú trọng nâng cao chất lượng, hình thành nhóm sản phẩm đặc trưng vùng, miền. Trong năm 2020 và 2021, mặc dù bị ảnh hưởng khá lớn do tác động của dịch COVID-19 nhưng với vai trò tiên phong, chủ thể của các HTX đã hỗ trợ thành viên tiêu thụ tốt sản phẩm và những sản phẩm OCOP của các HTX trên địa bàn tỉnh đều giữ vững các kênh tiêu thụ và tăng trưởng khá.
Tuy nhiên, trong 176 sản phẩm OCOP đã được công nhận, số lượng sản phẩm 5 sao và sản phẩm đạt 4 sao còn hạn chế. Tỉnh có tiềm năng rất lớn về du lịch, nhất là du lịch biển đảo, du lịch sinh thái, nhưng chưa có sản phẩm du lịch và dịch vụ du lịch cộng đồng vào OCOP. Riêng đối với HTX vẫn còn hạn chế số lượng sản phẩm tham gia chương trình, quy mô sản xuất vẫn còn nhỏ lẽ, chưa mạnh dạn đầu tư nâng cấp sản phẩm.
Để phát huy vai trò của HTX trong thực hiện Chương trình OCOP, thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, khẳng định chất lượng sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh, mở rộng thị trường. Từ đó, nâng cao hiệu quả sản xuất của các HTX, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu sản xuất ngành nông nghiệp theo hướng nâng giá trị gia tăng và phát triển bền vững, Ủy ban nhân dân tỉnh Kiên Giang đã ban hành nhiều nghị quyết, chính sách hỗ trợ sự phát triển của HTX.
Trong đó, tập trung đào tạo nguồn nhân lực cho các HTX; hỗ trợ thành lập mới, chia tách sáp, nhập; hỗ trợ tín dụng cho HTX mua máy móc, trang thiết bị sản xuất, mở rộng dịch vụ; hỗ trợ liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Giai đoạn 2021-2025, chọn 60 HTX để đào tạo nguồn nhân lực và xây dựng chính sách cho từng đối tượng cán bộ tham gia công tác đào tạo. Căn cứ vào điều kiện cụ thể của từng HTX, dịch vụ hỗ trợ phù hợp nhất (không quá 2 tỷ đồng/HTX/dự án, trong đó HTX đối ứng 20%). Đồng thời, khuyến khích, tạo điều kiện thúc đẩy HTX nông nghiệp phát triển thông qua mô hình liên doanh, liên kết đẩy mạnh sản xuất theo chuỗi giá trị; tạo điều kiện để HTX tiếp cận 75 dự án (mỗi năm 15 dự án, mỗi dự án hỗ trợ không quá 1 tỷ đồng), tập trung ở những HTX đang phát triển sản phẩm chủ lực của tỉnh...
Bên cạnh đó, các cấp, các ngành cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia sản xuất an toàn, chất lượng và truy xuất nguồn gốc, xây dựng nhãn hiệu hàng hóa, để sản phẩm đủ điều kiện tham gia chương trình OCOP. Qua đó, góp phần gia tăng số lượng sản phẩm OCOP trên địa bàn tỉnh được sản xuất theo chuỗi giá trị, tạo ra sản phẩm đặc trưng phục vụ du lịch phát triển. Các HTX cần chủ động phát huy nội lực, liên kết để phát triển sản xuất đồng bộ, đẩy mạnh quảng bá và xây dựng thương hiệu, tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm.
Yến Ngọc